Giảm đau đớn cho bệnh nhân thoái hoá khớp

Cho đến nay, việc điều trị thoái hóa khớp vẫn chủ yếu là cải thiện triệu chứng đau và bảo tồn chức năng vận động của khớp; hiện chưa có biện pháp nào thật sự hữu hiệu để phục hồi các tổn thương khớp, ngăn chặn hoặc đảo ngược quá trình tiến triển của bệnh.

• Thoái hóa khớp là gì? Có chữa được không ?

Để điều trị hiệu quả bệnh thoái hóa khớp đòi hỏi cách tiếp cận phối hợp nhiều biện pháp và còn tùy thuộc vào nhu cầu, lối sống, tình trạng bệnh và sức khỏe của người bệnh. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm chế độ tập luyện, kiểm soát cân nặng, giúp khớp được nghỉ ngơi hợp lý, tránh những stress tác động quá mức lên khớp, các phương pháp giảm đau không dùng thuốc, các biện pháp dùng thuốc và ngoại khoa.

Các phương pháp giúp giảm đau do thoái hóa khớp gây ra:

Chế độ luyện tập giúp giảm bớt cơn đau thoái hóa khớp:

Những bài tập luyện được chứng minh là có hiệu quả tốt cho thoái hóa khớp gồm tăng cường sức cơ (đặc biệt các cơ quanh khớp đau như các cơ đùi trong thoái hóa khớp gối); các hoạt động aerobic, các bài tập cải thiện giới hạn vận động khớp; tập giữ cân bằng để giúp duy trì các hoạt động trong sinh hoạt hàng ngày. Nhìn chung, những hoạt động như đi bộ, bơi lội, các bài tập aerobic dưới nước là những hình thức tập luyện tốt cho người bị bệnh về khớp nói chung và thoái hóa khớp nói riêng. Tốt nhất nên có sự tư vấn của thầy thuốc, đặc biệt là chuyên khoa vật lý trị liệu, giúp hướng dẫn lựa chọn và thực hành các bài tập thích hợp.

Kiểm soát cân nặng

Với những người bị thừa cân hoặc béo phì, điều quan trọng và rất cần thiết là phải giảm cân để cải thiện triệu chứng của thoái hóa khớp và hạn chế bệnh tiến triển. Giảm cân sẽ giúp giảm gánh nặng tác động trên khớp, hạn chế các tổn thương nặng lên, tăng khả năng vận động và giảm các nguy cơ về sức khỏe nói chung. Việc giảm cân nên được thực hiện thông qua chế độ dinh dưỡng hợp lý kết hợp tập luyện thường xuyên.

Các biện pháp giảm đau khớp không dùng thuốc

Chườm ấm hoặc lạnh khớp đau đều là các biện pháp có hiệu quả giúp giảm cảm giác đau khớp tức thời.

Bạn có thể chườm ấm khớp bằng một số cách như dùng khăn ấm, tắm bồn nước nóng hoặc tắm nóng vòi hoa sen giúp cải thiện lưu thông tuần hoàn, giảm đau và cứng khớp. Một trong nhưng cách dễ nhất và hiệu quả nhất là tắm nước nóng trong 15 phút hay sử dụng bóng đèn nhiệt để làm ấm cơ bắp và khớp. Nếu da bạn nhạy cảm với nhiệt hoặc máu lưu thông kém thì không nên áp dụng biện pháp này.

Trong một số trường hợp, trong đợt đau cấp, khớp có phản ứng viêm gây sưng nóng khớp, có thể dùng các túi chườm lạnh hoặc túi chứa nước đá chườm quanh khớp, giúp giảm đau nhức khớp tạm thời. Bạn cũng có thể ngâm các khớp trong nước lạnh và massage có tác dụng làm giãn cơ và giảm co thắt cơ.

Một số phương pháp điều trị vật lý trị liệu hoặc y học cổ truyền như kích thích điện qua da, massage trị liệu cũng có thể giúp giảm đau, cải thiện cứng khớp cho bệnh nhân thoái hóa khớp. Xoa bóp, vận động nhẹ nhàng các khớp và châm cứu về cơ bản cải thiện sự lưu thông hệ tuần hoàn toàn thân và tại khớp, do đó cũng có tác dụng giảm viên, có thể giúp giảm đau do viêm khớp.

Giảm đau khớp bằng thuốc

Các thuốc dùng trong điều trị giảm đau khớp có thể là các thuốc giảm đau đơn thuần như paracetamol, hoặc các thuốc kháng viêm giảm đau không chứa steroid, hoặc một số thuốc khác. Việc lựa chọn thuốc nào sẽ do bác sĩ cân nhắc dựa trên một số yếu tố như mức độ đau, cơ địa người bệnh, nguy cơ tác dụng phụ, những thuốc đang dùng để điều trị các bệnh lý khác để đảm bảo thuốc có hiệu quả và ít nguy cơ tác dụng không mong muốn nhất. Các thuốc kháng viêm không chứa steroid là một nhóm gồm nhiều loại khác nhau được sử dụng khá phổ biến để giảm đau do thoái hóa khớp, thường dùng đường uống hoặc dạng kem thoa tại chỗ. Cần lưu ý là các thuốc này có thể gây ra những tác dụng phụ nặng như viêm loét, thậm chí chảy máu, thủng dạ dày – tá tràng; đồng thời có thể ảnh hưởng xấu đến tim mạch, thận và các cơ quan khác. Vì vậy, việc sử dụng các thuốc này nên có sự chỉ định và theo dõi bởi các thầy thuốc. Bên cạnh các thuốc giảm đau, có nhiều nhóm thuốc hoặc sản phẩm được cho là có tác dụng “bổ sụn khớp” như glucosamine sulfate, chondroitin sulfate, cao không xà phòng hóa chiết xuất từ quả bơ và đậu nành, collagen tyge II… Các thuốc hoặc sản phẩm này, khi dùng kéo dài, có thể làm giảm triệu chứng đau và viêm, có tác dụng lên chuyển hóa, bảo vệ và tái tạo sụn khớp. Tuy nhiên, vai trò “thay đổi cấu trúc sụn” của chúng còn khá khiêm tốn. Những sản phẩm này một số được xem là thuốc, cần có sự kê toa của thầy thuốc; một số được xem là thực phẩm chức năng có tính chất bổ sung, hỗ trợ và do người bệnh tự cân nhắc sử dụng. Mặc dù tương đối an toàn, song những thực phẩm bổ sung này có thể cũng có những tác dụng không mong muốn nếu dùng không hợp lý, vì vậy, tốt nhất người bệnh nên tham khảo thêm ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng.

Các phương pháp điều trị tiêm nội khớp và can thiệp ngoại khoa

Trong đợt tiến triển của thoái hóa khớp, đặc biệt với khớp gối, thầy thuốc cũng có thể xem xét chọc hút dịch khớp nếu có và tiêm thuốc chứa corticoid dạng nhũ dịch phóng thích chậm vào khớp để giảm viêm và giảm đau khớp. Ngoài ra, việc tiêm chất nhầy chứa acid hyaluronic vào ổ khớp, được cho là giúp bôi trơn và dinh dưỡng sụn khớp, có thể có hiệu quả giảm triệu chứng kéo dài ở một số người bị thoái hóa khớp, chủ yếu là khớp gối. Cần lưu ý là việc tiêm thuốc vào khớp phải được chỉ định và thực hiện bởi các thầy thuốc chuyên khoa và tại những cơ sở y tế đảm bảo tốt vấn đề vô trùng khi tiêm nhằm phòng ngừa các biến chứng.

Đối với một số bệnh nhân bị thoái hóa khớp (gối, háng) ở giai đoạn nặng, bị đau nhiều và chức năng vận động bị ảnh hưởng nặng nề có thể được xem xét phẫu thuật chỉnh sửa khớp, lấy dị vật, hoặc thay khớp nhân tạo bán phần hoặc toàn phần. Quyết định phẫu thuật thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó có tuổi tác, nghề nghiệp, mức độ đau và hạn chế động, ảnh hưởng sinh hoạt hàng ngày và sự chấp nhận cũng như mong muốn của chính người bệnh.

Để được tư vấn “Giảm đau đớn cho bệnh thoái hoá khớp” bạn đọc xin gửi về songkhoe@bacsituvan.vn – hotline : 1900.1259