Điều trị thoái hoá khớp bằng vận động và tập luyện

Khi được hỏi về lợi ích của các liệu pháp điều trị thoái hóa khớp khác nhau, các chuyên gia đều đạt vận động, tập luyện và phục hồi chức năng lên hàng đầu, trên cả việc dùng thuốc, phẫu thuật thay khớp. Tuy nhiên, quá trình tập luyện rất dễ bị thất bại. Bệnh nhân thường khó duy trì việc tự tập luyện khi triệu chứng đau đã giảm mặc dù đã được bác sĩ phục hồi chức năng hướng dẫn. Để đạt được hiệu quả, tập luyện phục hồi chức năng và hoạt động thể lực phải được thực hiện thường xuyên.

Vận động, tập luyện và phục hồi chức năng mang lại lợi ích gì cho bệnh nhân thoái hóa khớp?

Vận động tập luyện và phục hồi chức năng là biện pháp điều trị hiệu quả đối với thoái hóa khớp bởi các lý do sau đây:

Các hoạt động cơ làm giảm đau thông qua cơ chế tương tác làm tăng nồng độ endophin trong não làm giảm cảm giác đau.

Tăng sức mạnh của cơ và cải thiện chức năng thần kinh cơ giúp và giúp giảm tải lên khớp. Nghiên cứu cho thấy 4 tháng tập luyện phục hồi chức năng không chỉ cải thiện sức mạnh cơ mà còn cải thiện chất lượng của sụn khớp gối.

Tập luyện thường xuyên còn giúp giảm cân từ đó giúp giảm trọng tải lên khớp.

Việc vận động, tập luyện và phục hồi chức năng phải được đưa vào cuộc sống hàng ngày và quan trọng nhất là lựa chọn hình thức tập phù hợp cho từng bệnh nhân. Dưới đây là những hình thức vận động, tập luyện và phục hồi chức năng phù hợp cho người thoái hóa khớp:

Đạp xe ngoài trời hoặc đạp xe tại chỗ

Là hình thức tập luyện hiệu quả giúp kích thích các nhóm cơ lớn ở chân với mức độ tải trên khớp thấp. Các dữ liệu cho thấy đây là hình thức tập luyện phù hợp nhất và giúp tăng sức mạnh cơ đồng thời giảm bệnh tật. Tuy nhiên, vị trí của yên xe và tay lái rất quan trọng. Yên xe nên được điều chỉnh sao cho khi duỗi gối hết mức, gối gập 1 góc từ 0 – 15 độ. Nên gắn thêm đồng hồ theo dõi tốc độ. Nên chọn xe có yên ngồi thoải mái, đồng thời có thể dễ dàng điều chỉnh yên tay và tay lái.

 Đi bộ với gậy

Phương pháp này cũng giúp cải thiện nhanh hơn so với đi bộ không có gậy. Cũng có hiệu quả cho các bệnh lý ở cổ và lưng. Cần chú ý: lựa chọn độ dài gậy thích hợp để hãm tốt và chuyển động theo kiểu con lắc một cách thoải mái, giúp không làm đau vai. Gậy nên cao hơn 1 m trên khuỷu tay khi đứng thẳng với cánh tay xuôi dọc cơ theo cơ thể. Chọn gậy có thể điều chỉnh được độ dài.

Bơi lội, đi bộ dưới nước

Là bài tập phù hợp cho hầu hết các bệnh nhân thoái hóa khớp kể cả thoái hóa khớp nặng vì khi ở dưới nước lực tải đè lên khớp sẽ bị giảm đáng kể như vậy sẽ làm cho khớp không bị tổn thương thêm. Ngoài ra, bơi lội còn giúp cho người bệnh giữ được cân nặng lý tưởng. Điều này rất có ích cho những bệnh nhân thừa cân, béo phì. Hiện nay có rất nhiều bài tập cho bệnh nhân thoái hóa khớp nhưng chúng tôi chỉ nêu lên một số bài tập thường dễ áp dụng trong cuộc sống hàng ngày. Người bệnh sẽ chọn cho mình một hình thức luyện tập phù hợp và nên thực hiện đều đặn mỗi ngày.

Khiêu vũ

Các nghiên cứu cho thấy khiêu vũ có tác dụng cải thiện sức khỏe và tăng khả năng vận động cũng như giảm đau, giảm bệnh và chống trầm cảm. Tuy nhiên, khiêu vũ cũng có thể gây tăng tải trọng cho khớp, có nguy cơ bị chấn thương, không phù hợp với thoái hóa khớp nặng ở các vị trí hông, gối và mắt cá chân.

Bên cạnh việc luyện tập thì những người bị thoái hóa khớp cần tránh những hoạt động sau đây: không lên xuống cầu thang nhiều, tránh các hoạt động leo trèo, không ngồi xổm vì sẽ làm mất cân bằng lực trên khớp gối, gây đau khi cử động và làm quá trình thoái hóa khớp diễn ra nhanh hơn, không đi giày cao gót thường xuyên, không nên tham gia các môn thể thao có thể gây chấn thương khớp như cầu lông, tennis, bóng bàn, bóng đá, chọn ghế ngồi làm việc cho phù hợp, hạn chế ngồi véo chéo chân.

Những lưu ý với bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối:

Trước khi đứng dậy đi nên co duỗi khớp gối, giảm cân khi mới có hiện tượng béo phì hoặc đã béo phì, khi đi bộ hoặc chơi thể thao nên dùng băng chun cố định khớp gối, khi bị đau hoặc chấn thương khớp gối cần đi khám sớm ở bác sĩ chuyên khoa.

Phòng ngừa thoái hóa khớp

Như chúng ta biết thoái hóa khớp là quá trình lão hóa tự nhiên, nghĩa là theo thời gian, tuổi tác, tất cả chúng ta ai cũng đều bị thoái hóa khớp. Tuy nhiên quá trình này xảy ra nhanh hay chậm, ít hay nhiều còn tùy thuộc vào việc gìn giữ các khớp của chúng ta ngay từ khi còn bé. Cha mẹ nên chú ý theo dõi để phát hiện sớm các dị tật ở trẻ em như lệch trục khớp (khớp gối vẹo trong hay vẹo ngoài) nhằm điều trị chỉnh hình phù hợp, tránh thoái hóa khớp sớm và nặng về sau. Các bệnh lý về khớp khác như (còi xương, viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, thoái hóa cột sống cổ…) cũng nên được phát hiện và tuân thủ chế độ điều trị nghiêm ngặt để làm chậm quá trình thoái hóa khớp thứ phát di các bệnh lý này gây nên.

Đề phòng ngừa thoái hóa khớp

Tập thể dục thường xuyên và tránh các bài tập quá mạnh, tham gia các môn thể thao phù hợp (bơi lội, đạp xe đạp…)

Cố gắng giữ trọng lương cơ thể ở mức thích hợp, không để bị thừa cân, béo phì.

Nghỉ ngơi và làm việc hợp lý, không nên lặp đi lặp lại 1 tư thế trong thời gian dài.

Giữ tư thế đúng trong sinh hoạt hàng ngày, hạn chế việc kiêng vác vật nặng.

Để được tư vấn về cách “Phòng và điều trị thoái hoá khớp” bạn đọc xin gửi về songkhoe@bacsituvan.vn – hotline : 1900.1259